Sang cát, còn gọi là cải táng, là một nghi lễ đặc biệt trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt. Đây không chỉ là hành động chuyển cốt hài cốt sau một thời gian địa táng mà còn là sự bày tỏ lòng hiếu thảo, cầu mong linh hồn người đã khuất sớm siêu thoát về miền cực lạc. Nghi lễ này thường được tiến hành kèm theo việc lựa chọn tiểu quách sành hoặc tiểu quách gốm sứ Bát Tràng để bảo quản tro cốt trang nghiêm, sạch sẽ và mang giá trị tâm linh sâu sắc.
Trước khi tiến hành sang cát, gia đình cần xác minh vị trí mộ phần hiện tại, tình trạng đất và thời gian chôn cất. Từ đó, thầy phong thủy sẽ tính toán thời điểm sang cát phù hợp – tránh những năm phạm Kim Lâu, Hoàng Ốc, Tam Tai.
Theo phong thủy, chọn ngày sang cát cần phù hợp với tuổi của người mất và người thân trong gia đình (đặc biệt là người chủ trì nghi lễ). Ngày tốt thường tránh ngày xung tuổi, chọn các ngày hoàng đạo, có sao tốt như Thiên Đức, Nguyệt Đức, Thiên Ân...
Hũ tro cốt hoặc tiểu quách: Đây là phần không thể thiếu. Nhiều gia đình lựa chọn các sản phẩm gốm sứ cao cấp như Bộ Tiểu Quách Tịnh Liên, Liên Hoa Cực Lạc, hay Phúc Long – nổi bật với chất liệu bạch sứ, sành, vẽ vàng 24k mang ý nghĩa trang nghiêm và trường tồn.
Đá thạch anh: Được đặt dưới huyệt để thanh lọc âm khí và tăng cường năng lượng dương cho phần mộ.
Vàng mã, hương hoa, lễ vật: Dâng cúng để tỏ lòng thành kính.
Trong ngày lành được chọn, nghi lễ sang cát được thực hiện đầy đủ các bước:
Mời thầy cúng khai mở nghi lễ và xin phép vong linh.
Tiến hành bốc mộ trong khung giờ đã định (thường vào sáng sớm).
Rửa hài cốt bằng rượu gừng hoặc nước thơm.
Đặt cốt vào tiểu quách sành hoặc gốm sứ đã chuẩn bị sẵn.
Lót đá thạch anh trắng hoặc tím quanh quách.
Hạ huyệt theo đúng phương hướng phong thủy đã được xem trước đó.
Sau khi hạ huyệt, phần mộ được xây hoặc đắp lại trang nghiêm. Gia chủ có thể trồng thêm cây linh thiêng như lộc vừng, bồ đề quanh khu mộ để tạo không gian thanh tịnh và hài hòa âm dương.
Chọn ngày sang cát đúng phong thủy không chỉ giúp người đã khuất an nghỉ yên bình, mà còn mang lại vượng khí và sự bình an cho con cháu. Việc lựa chọn tiểu quách gốm sứ Bát Tràng, đặc biệt là các sản phẩm như Tịnh Liên, Phúc Long, hay Liên Hoa Cực Lạc, thể hiện sự trân trọng và nâng niu giá trị tâm linh trong từng chi tiết nghi lễ.