Chuyển mộ (sang cát, cải táng) là nghi lễ tâm linh sâu sắc, không chỉ mang ý nghĩa dịch chuyển phần mộ, mà còn thể hiện sự tri ân và tưởng nhớ đến người đã khuất. Dưới đây là các bước thực hiện nghi lễ chuyển mộ theo đúng truyền thống phong tục ở đồng bằng Bắc Bộ.
Trước khi tiến hành chuyển mộ, việc chọn ngày, giờ hợp với tuổi của người mất và người đứng lễ là bước quan trọng nhất. Gia đình thường mời thầy phong thủy hoặc thầy cúng uy tín xem thiên thời – địa lợi – nhân hòa để tránh phạm kỵ.
Bộ lễ vật đầy đủ gồm:
Lễ cúng khấn thần linh thổ địa
Lụa điều, bao chỉ vàng, đá thạch anh
Vàng mã, nến sen, trầm hương
Bộ tiểu quách Bát Tràng (như Tịnh Liên, An Liên…) dùng để đặt tro cốt/xương cốt sau khi cải táng.
Khu vực cải táng được dựng rạp che, có bàn thờ tạm, bài vị. Sau đó, các nghi thức như: đốt trầm, rẩy nước ngũ vị, khấn thổ công – long mạch được tiến hành để “xông uế”, giúp thanh tịnh không gian linh thiêng.
Quá trình bốc mộ cần thực hiện nhẹ nhàng, trân trọng. Hài cốt sau khi thu được làm sạch, rửa rượu gừng, bọc bằng vải điều và đặt vào tiểu quách đã chuẩn bị sẵn (lót đá thạch anh, đặt bao chỉ vàng…).
Sau khi hoàn tất việc thu cốt, gia chủ cùng thầy cúng làm lễ cáo tổ tiên, cầu siêu cho vong linh. Tiểu quách được đưa đến huyệt mộ mới đã định hướng phong thủy. Thực hiện lễ hạ quách và an vị.
Cuối cùng, gia chủ làm lễ tạ thần linh, lễ tri ân tổ tiên và hoàn tất phần mộ bằng việc xây phần nền, đặt bia, trồng cây phong thủy như linh chi – cành ngọc – sen đá… biểu tượng cho trường thọ, thanh tịnh.
Mỗi bước trong nghi lễ chuyển mộ đều cần sự tỉ mỉ, thành tâm và đúng phong tục. Bộ tiểu quách gốm sứ Bát Tràng không chỉ là vật dụng chứa đựng hài cốt, mà còn mang giá trị phong thủy – tâm linh, thể hiện lòng hiếu thảo và sự an yên vĩnh hằng cho người đã khuất.